Yeni protez kullanmaya başlayacak hastalar, ilk günlerde ağız içinde yabancı bir cisim hissi yaşayabilirler. Bu durum dudaklarda ve yanaklarda dolgunluk hissine, özellikle alt çenede daha fazla hareketlilik ve rahatsızlık oluşmasına neden olabilir.

Alt proteze alışmak, üst proteze göre daha zordur çünkü alt çene sürekli hareket halindedir. İlk günlerde tükürük salgısında artış da gözlemlenebilir; bu durum vücudun yeni duruma verdiği doğal bir tepkidir ve zamanla normale döner.

Konuşma sırasında bazı harflerin telaffuzunda zorluk yaşanabilir. Bu geçici bir durumdur. Günlük yüksek sesle kitap okuma egzersizleri ve doğru telaffuz edilemeyen kelimelerin tekrar edilmesi, konuşmayı hızla düzeltmeye yardımcı olur. Yeme alışkanlığı da bu süreçte yeniden şekillenir.

İlk haftalarda sadece küçük parçalara bölünmüş, yumuşak gıdalarla başlanmalı ve her lokma yavaşça çiğnenmelidir. Sağ ya da sol hangi taraf daha rahatsa orayla çiğneme yapılmalı, dudaklar açılmamalı ve ön dişlerle kesinlikle ısırılmamalıdır.

Ön dişlerle ısırmak protezin arka kısmının doku temasını azaltabilir. Dil, dudak ve yanaklar zamanla protezin kontrolünde önemli bir rol oynamaya başlar. Uzun süre dişsiz kalan hastalar, başta dişsiz çiğnemenin daha kolay olduğunu düşünebilir. Ancak bu alışkanlık proteze uyumu geciktirebilir. Kalıcı çözüm olan tam protezlere adapte olunduğunda hem konfor hem de çiğneme gücü önemli ölçüde artar.

Protez diş kullanımı sırasında bazı bölgelerde tahriş ve vuruklar oluşabilir. Bu durumda hekimin belirttiği kontrol randevularına eksiksiz gidilmelidir. Vuran yerlerin hasta tarafından törpülenmesi veya kesilmesi son derece yanlıştır. Muayeneden önce protez en az 9 saat takılmalıdır ki sorunlu alanlar doğru şekilde tespit edilebilsin.

Gece uyurken protezlerin çıkarılması tavsiye edilir. Bu, ağız dokularının dinlenmesini sağlar ve olası baskılardan kaynaklı zararların önüne geçer. Ancak bazı sosyal ya da özel sebeplerle gece çıkarılamıyorsa, gün içinde ağız mutlaka istirahat ettirilmelidir. Gece protez takmak, kas kontrolü azaldığı için protezin ağızdan çıkmasına bile neden olabilir.

Yeni protez kullanmaya başlayacak hastalar, protezlerine karşı sabırlı ve kararlı olmalıdır. Başlangıçta yaşanan hafif baskı hissi, kullanım süresi arttıkça azalır. Gece çıkarılan protezler mutlaka su içinde saklanmalıdır. Bu sayede protezin kuruyarak boyut değiştirmesi engellenir.

Dil pozisyonu da tutuculuk açısından önemlidir. Pek çok hasta farkında olmadan dilini geri çekerek durur. Ancak dilin hafif önde tutulması, özellikle alt protezin stabilitesini artırır.

Protez kullanan hastaların yılda en az bir kez kontrol muayenesi yaptırması gerekir. Zaman içinde ağız dokularında meydana gelen değişiklikler, protezin uyumunu bozabilir ve fark edilmediğinde ciddi doku hasarlarına yol açabilir. Ayrıca, protezle ilgisi olmayan çeşitli lezyonlar da ancak bu kontroller sayesinde erkenden tespit edilebilir.

Yeni protezlerin ilk zamanlarda sıkı veya vuruk yapması olağandır. Bu tür durumlarda sabırlı olunmalı, eski protezlere dönülmemelidir. Hekim gerekirse eski protezleri hastadan alıkoyarak yeni proteze alışmayı kolaylaştırabilir. Sürekli kontrol ve hekimle iletişim, süreci konforlu hale getirir.

Yeni Protezlere Alışmak Ne Kadar Sürer?

Yeni protezlere alışma süreci kişiden kişiye değişmekle birlikte genellikle 4 ila 6 hafta arasında sürer. Bu süreçte ağız içi dokular, dil, dudak ve yanak kasları protezin varlığına uyum sağlamaya çalışır. Özellikle alt protezlerde hareketlilik daha fazla olduğu için alışma süreci biraz daha uzun olabilir. Sabırlı olmak, protezleri düzenli kullanmak ve hekimin tavsiyelerine uymak bu süreci hızlandırır.

İlk Defa Protez Kullananlar Nelere Dikkat Etmeli?

İlk kez protez kullanacak hastalar, başlangıçta yumuşak ve küçük lokmalarla beslenmeli, ön dişlerle ısırmaktan kaçınmalı ve protezi düzenli olarak takmalıdır. Dudak ve yanaklar ile dili kullanarak protezin ağızda sabit durmasına destek olmak, alışma sürecinde oldukça önemlidir.

Ayrıca, protezle rahat konuşabilmek için yüksek sesle kitap okumak gibi pratikler yapılabilir. İlk günlerde tükürük artışı, vuruklar ya da sıkılık hissi normaldir; bu durumlar hekime bildirilerek düzeltme yapılmalıdır.