SABİT PROTEZLER
Sabit protezler, eksik veya hasar görmüş dişlerin yerine, hasta tarafından çıkarılamayan şekilde uygulanan yapay diş yapılarıdır. Halk arasında “kron”, “köprü” ya da “kaplama” olarak da bilinen sabit protezler, hem estetik hem de fonksiyonel açıdan oldukça tatmin edici sonuçlar sunar. Bu protezler, özellikle az sayıda diş kaybının yaşandığı durumlarda tercih edilir ve uygulama öncesinde destek alınacak dişlerin özel olarak şekillendirilmesi gerekir.
Sabit protezler, ağız içinde kalıcı olarak yapıştırıldığı için takma dişlerde görülen gevşeme, düşme ya da hareket etme gibi şikayetleri ortadan kaldırır. Tedavi süreci genellikle 3 ila 4 seans sürer ve toplamda bir hafta içinde tamamlanabilir.
Sabit Protez Çeşitleri Nelerdir?
Sabit protezler, kullanılan materyale ve ihtiyaca göre farklı türlere ayrılır:
- Metal destekli porselen protezler: Alt yapısında dayanıklı metal, üst yapısında estetik porselen kullanılır. Arka dişlerde sıklıkla tercih edilir.
- Zirkonyum destekli protezler: Hem dayanıklılığı hem de doğal diş görünümüne en yakın estetiği sunar. Metal alerjisi olanlar için idealdir.
- Tam seramik (metalsiz) kronlar: Işık geçirgenliği sayesinde en doğal görünümü sunar. Özellikle ön dişlerde tercih edilir.
- Porselen laminate veneer: Dişin yalnızca ön yüzeyine uygulanan ince yaprak porselenlerdir. Renk bozukluğu ve şekil bozukluklarında etkili bir çözümdür.
Köprü ve Kron Ne İşe Yarar?
Kron, bir dişin büyük kısmı çürümüş, kırılmış ya da estetik açıdan sorunluysa üzerine geçirilen protez türüdür. Köprü, bir ya da birkaç dişin eksik olduğu durumlarda, boşluğun her iki yanındaki sağlam dişlerin küçültülüp destek olarak kullanılmasıyla yapılan protezdir.
Sabit Protezler Neden Tercih Edilir?
Eğer eksik dişlerin yeri boş bırakılırsa; komşu dişlerde eğilme, kapanış bozukluğu, kemik erimesi, çiğneme zorluğu, sindirim problemleri ve estetik kayıplar yaşanabilir. Sabit protezler, bu sorunların önüne geçerek; hastanın hem sağlıklı bir şekilde çiğnemesini hem de estetik olarak daha iyi görünmesini sağlar. Ayrıca konuşma problemleri düzelir ve özgüven artışı sağlanır.
Sabit Protezler Kimlere Uygulanır?
- Aşırı madde kaybı olan dişlere
- Rengi bozulmuş veya şekli değişmiş dişlere
- Kanal tedavisi görmüş zayıf dişlere
- Bir ya da birkaç dişin eksik olduğu durumlarda
- İmplant üzerine sabit kaplama yapılması gerektiğinde
Sabit Protez mi Yoksa Hareketli Protez mi Daha Avantajlıdır?
Sabit protezler, konfor ve estetik açıdan hareketli protezlere göre daha avantajlıdır. Ağız içinde sabitlenen yapıları sayesinde çiğneme esnasında oynamaz, konuşmayı etkilemez ve hasta tarafından doğal diş gibi hissedilir. Hareketli protezler ise genellikle çok sayıda diş kaybı olan kişiler için kullanılır ve alışma süreci daha zordur. Ancak her hastanın durumu farklıdır; hangi protezin uygun olacağına diş hekimi muayenesinden sonra karar verilmelidir.
Sabit Protezlerin Ömrü Ne Kadardır?
Sabit protezlerin ömrü, kullanılan malzeme kalitesi, hastanın ağız hijyenine dikkat etmesi ve düzenli diş hekimi kontrolleri ile doğrudan ilişkilidir. Kaliteli malzeme kullanılmış ve iyi bakım yapılmış sabit protezler 10 yıl veya daha uzun süre sağlıklı şekilde kullanılabilir. Ancak diş eti hastalıkları, kötü ağız alışkanlıkları ve travmalar protezin ömrünü kısaltabilir.
Sabit Protez Uygulaması Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
Sabit protez uygulaması tamamlandıktan sonra ağız sağlığını korumak ve protezin uzun ömürlü olmasını sağlamak için bazı kurallara dikkat edilmelidir. Öncelikle, protezin çevresindeki diş eti dokuları ilk günlerde hassas olabileceğinden, çok sert veya yapışkan gıdalardan uzak durulmalıdır.
İlk birkaç gün sıcak-soğuk hassasiyetleri oluşabilir, bu durum geçicidir. Günlük diş fırçalama rutini aksatılmamalı, özellikle protezlerin kenarlarının plak birikimine karşı dikkatle temizlenmesi gerekir. Diş ipi veya arayüz fırçaları ile köprü altları da ihmal edilmemelidir.
Protezin uzun yıllar sorunsuz kullanımı için altı ayda bir diş kliniğine gidilerek kontrollerin yaptırılması tavsiye edilir. Böylece hem ağız sağlığı korunur hem de olası problemler erken tespit edilerek çözüme kavuşturulur.
Sabit Protezlerin Bakımı Nasıl Yapılır?
Sabit protezlerin bakımı, doğal dişlerin bakımından farksızdır ancak daha dikkatli olunması gerekir. Diş fırçalama alışkanlığı günde en az iki kez yerine getirilmelidir. Kullanılan diş fırçasının orta sertlikte olması ve protez etrafındaki bölgeleri iyice temizleyebilecek yapıda olması önemlidir. Florürlü diş macunları, hem diş minesini güçlendirir hem de çürük oluşumunu önler.
Ayrıca, köprü altı gibi ulaşılması zor alanlarda biriken yemek artıkları, zamanla diş eti hastalıklarına yol açabilir. Bu bölgelerin temizliği için özel olarak üretilen arayüz fırçaları, diş ipleri ya da su püskürtmeli ağız duşları kullanılmalıdır. Ağız gargaraları ise hem ferahlık sağlar hem de bakterilere karşı koruyucu etki gösterir.