Parmak emme, emzik emme ve biberon emme alışkanlıkları, bebeklik döneminin doğal davranışları arasında yer alsa da, bu alışkanlıkların zamanında bırakılmaması durumunda diş ve çene gelişimi üzerinde kalıcı olumsuz etkiler oluşturabilir. Bebeklerin doğuştan getirdiği emme refleksi, hayati öneme sahip beslenme ve sakinleşme işlevlerinin yanı sıra ağız ve yüz kaslarının gelişimi açısından da gereklidir.

Ancak bu davranışların kontrolsüz şekilde sürdürülmesi, ortodontik problemlerin temelini oluşturur. Yeni doğan bebeklerin ilk altı ay yalnızca anne sütüyle beslenmesi önerilir. Anne sütü hem bağışıklık sistemini güçlendirir hem de çene kaslarının doğru gelişmesini sağlar. Anne sütü yetersiz olduğunda ise fizyolojik (ortodontik uyumlu) başlıklı biberonlar tercih edilmelidir. 

Ancak biberon emme alışkanlığının 1,5 yaş sonrası devam etmesi, gelişen çene yapısına zarar verebilir. Sürekli emme hareketi çene kemiklerine baskı yaparak, dişlerin konumunu ve dizilimini bozabilir. Emzik emme davranışı da benzer etkiler gösterir. Özellikle 2 yaşından sonra devam eden emzik kullanımı, üst ön dişlerin öne doğru eğilmesine, alt ön dişlerin ise geriye doğru itilmesine neden olur.

Bu durum çene kapanışını bozar ve açık kapanış (anterior açık kapanış) adı verilen ortodontik probleme yol açabilir. Parmak emme alışkanlığı ise 3 yaş sonrası devam ederse, daha ciddi çene bozukluklarına neden olabilir. Bu alışkanlık, dişler ve damak üzerinde sürekli bir baskı oluşturur. Üst çene daralabilir, “V” şeklinde bir kavsi oluşabilir ve ön dişler arasında açıklık meydana gelir. Bu değişiklikler zamanla kalıcı hale gelebilir.

Bu alışkanlıkların 4 yaşına kadar bırakılması, çene ve diş yapısının kendiliğinden düzelmesini sağlayabilir. Ancak alışkanlık devam ediyorsa, bir ortodonti uzmanından profesyonel destek alınmalıdır. Çocuk pozitif yöntemlerle cesaretlendirilmeli, gerektiğinde davranış değişikliği terapisi ya da alışkanlık kırıcı apareyler tercih edilmelidir.

Parmak Emme Kaç Yaşına Kadar Normaldir?

Bazı yeni doğan bebeklerin parmak ya da bilek bölgelerinde küçük kabarcıklar ya da su toplamış alanlar fark edilebilir. Bu durumun en yaygın nedeni, bebeğin sıklıkla parmak emme davranışını sergilemesidir. Emme refleksi, doğumdan itibaren bebeklerde oldukça güçlü bir içgüdüdür ve özellikle yaşamın ilk aylarında yoğun şekilde görülür.

Yapılan gözlemler, 1 yaş civarındaki bebeklerin yaklaşık yarısının parmak emme alışkanlığına sahip olduğunu göstermektedir. Parmak veya dil emme davranışları, bebeklik döneminin ilk 18 ayı içerisinde genellikle doğal kabul edilir ve çoğu çocukta 2 yaşına yaklaşırken kendiliğinden ortadan kalkar.

Parmak Emme Davranışı Neden Olur?

Parmak emme, bebeklerde doğuştan gelen en baskın reflekslerden biri olarak kabul edilir. Genellikle 4 yaşına kadar doğal ve zararsız bir davranış olarak değerlendirilse de, bu alışkanlık bazı çocuklarda zamanla farklı bir boyut kazanabilir.

Özellikle stresli ya da kaygı verici durumlarla karşılaştıklarında, çocuklar kendilerini daha güvende hissetmek ya da içsel huzuru sağlamak amacıyla tekrar parmak emmeye yönelebilir. Bu noktada davranış artık sadece fizyolojik bir refleks değil, aynı zamanda psikolojik bir rahatlama aracı haline gelmiş olur.

Bebeklere Emzik Neden Önerilmez?

Emzik kullanımı, bebeklerin sakinleşmesine ve uykuya geçişinin kolaylaşmasına yardımcı olabilir. Ancak bu alışkanlığın uzun süreli ve kontrolsüz şekilde devam etmesi bazı olumsuz sonuçlar doğurabilir. Özellikle sürekli emzik emen çocuklarda diş çürükleri görülme riski artabilir ve çene yapısında bozulmalar meydana gelebilir.

Bunun yanı sıra, emziğin yoğun kullanımı dil gelişimini yavaşlatabilir ve konuşma becerilerinde gecikmelere neden olabilir. Bu nedenle emzik kullanımının süresi ve sıklığı mutlaka takip edilmelidir.

Biberon Emmek Çene Yapısını Bozar Mı?

Biberonla uzun süreli beslenme çene gelişimini olumsuz etkileyebilir. Özellikle 1,5 yaş sonrasında hâlâ biberon kullanımına devam edilmesi, çene kaslarında ve kemik yapısında dengesiz gelişimlere yol açabilir. Bu durum üst çenenin öne, alt çenenin ise geriye doğru konumlanmasına neden olabilir.

Ayrıca dişler arasında açıklık oluşabilir ve çene kavsi daralabilir. Tüm bu etkiler, ilerleyen yaşlarda ortodontik problemlere zemin hazırlar. Bu yüzden biberon kullanımı mümkünse 12. aydan sonra azaltılmalı, en geç 18. aya kadar sonlandırılmalıdır.