Ortodonti, dişleri ve çene yapısını düzeltmeyi amaçlayan diş hekimliği dalıdır. Erken teşhis için ilk ortodonti kontrolü 7 yaş civarında önerilir. Çünkü dişler düzgün görünse bile gizli kapanış problemleri, çene dengesizlikleri veya alışkanlık kaynaklı sorunlar tespit edilebilir. Parmak emme, ağızdan solunum veya çiğneme güçlüğü gibi durumlar da erken ortodonti gereksinimi işaretidir.

Ortodonti Tedavisi Nasıl Yapılır?

Ortodonti tedavisinde sabit veya hareketli apareyler kullanılır. Hafif ve sürekli kuvvetlerle dişlerin yavaşça doğru konuma yönlendirilmesi temel prensiptir. Uygulanan apareyler şunlardır:

1. Sabit diş telleri: Metal veya seramik braketler; arka tarafta gizli telle de uygulanabilir.
2. Hareketli apareyler (şeffaf plaklar): Estetik kaygısı olanlar için çıkarılabilir ve neredeyse görünmez çözüm sunar.

Ortodonti Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Ortodontik tedavi seçeneklerini şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Klasik Teller ve Braketler: Günümüzde hem metal hem de estetik seramik braketler kullanılmaktadır.
2. Lingual Ortodonti: Braketler dişin iç yüzeyine yerleştirilir, dışarıdan görünmez.
3. Şeffaf Plaklar (Invisalign ve muadilleri): Kişiye özel, çıkarılabilir plak setleri ile hareket ettirme.
4. Fonksiyonel Apareyler: Çene dengesizliklerinde hem dişleri hem de çene yapısını şekillendirmek için kullanılır.

Ortodonti Tedavisinde Nelere Dikkat Edilmeli?

1. Ağız Hijyeni: Tel ve braket çevresi temizliği aksatılmamalı; diş ipi ve ara yüz fırçaları düzenli kullanılmalı.
2. Çürük ve Diş Eti Kontrolü: Ortodonti öncesi mevcut çürükler ve diş eti hastalıkları tedavi edilmeli.
3. Kırık Apareyler: Tellerde veya plaklarda kırılma olursa vakit kaybetmeden ortodontiste başvurulmalı.
4. Beslenme: Sert, yapışkan gıdalardan kaçınılmalı; braket ve teller zarar görmemeli.
5. Pekiştirme Tedavisi: Ortodonti sonrası, dişlerin yeni konumunu korumak için pekiştirme apareyleri (retainer) kullanılmalı.

Ortodonti Sonrası Süreç Nasıldır?

Ortodonti süresi vakaya göre 12–36 ay arasında değişir. Tedavi bitiminde, ortodonti sonrası pekiştirme dönemi en az birkaç ay sürer. Retainerlar düzenli kullanıldığında, elde edilen gülüş uzun yıllar korunur. Düzenli diş hekimi kontrolleri ve iyi ağız hijyeni, ortodonti başarısını perçinler.

Ortodonti İlk Müdahalede Ne Yapılır?

İlk ortodonti muayenesinde ortodonti uzmanı, hastanın ağız ve çene yapısını detaylı şekilde inceler. Bu değerlendirme sonucunda; çapraşıklık, diş eti problemleri, çene yapısındaki kistik oluşumlar, eksik ya da gömülü dişler, diş taşı birikimi ve diş sıkma (bruksizm) gibi durumlar tespit edilebilir. Tespit edilen sorunlarla ilgili hastaya uygun tedavi planı sunulur ve ortodonti süreci hakkında bilgilendirme yapılır.

Ortodontik Müdahale Hangi Durumlarda Gerekir?

Ortodontiye şu durumlarda başvurulmalıdır:

1. Dişlerde çapraşıklık veya aralık bulunması
2. Üst veya alt çenenin önde ya da geride konumlanması
3. Kapanış bozuklukları (açık kapanış, çapraz kapanış vb.)
4. Çiğneme, konuşma veya yutkunma problemleri
5. Parmak emme, tırnak yeme gibi alışkanlıkların diş yapısını bozması
6. Dişlerin düzgün sıralanmaması nedeniyle estetik kaygılar
7. Diş sıkma (bruksizm) ve çene eklemi rahatsızlıkları

Ortodontik Tedavide Nelere Dikkat Edilmeli?

1. Çürükler ve diş eti hastalıkları tedavi edilmelidir.
2. Ağız hijyenine özen gösterilmeli, braketler ve teller düzenli temizlenmelidir. 
3. Apareylerde kırılma olursa vakit kaybetmeden ortodontiste başvurulmalıdır.
4. Tedavi sonrası dişlerin yeni konumunu korumak için pekiştirme tedavisine uyulmalıdır.