- Ortodonti
- Ortodontik Tedavi Nasıl Yapılır?
- Ortodontik Tedavide Nelere Dikkat Edelim?
- Ortodontide Ağız Bakımı
- Parmak – Emzik – Biberon Emme
ORTODONTİ
Ortodonti; alt ve üst çeneler ile diş dizisi bozukluklarının düzeltilmesi ile uğraşan bir diş hekimliği branşıdır. Çapraşık ve kötü konumlanmış dişlerin temizliği daha zor olduğu için, periodontal (dişeti)hastalıklara yakalanma, diş çürüğü oluşumuna ve çürük oluşumuna bağlı olarak dişlerin erken kaybedilmesi riski vardır. Ayrıca çene kaslarında daha fazla baskıya neden olarak; çene eklemi bozukluklarına ve böylece baş ağrısına, sırtta, ve omuzda ağrıya neden olabilirler. Çapraşık dişler aynı zamanda görünüşünüzü de etkiler. Ortodontik tedavi ile daha sağlıklı bir ağıza, daha etkileyici bir görünüme ve daha uzun süre ağzınızda kalacak dişlere sahip olabilirsiniz.
Ortodontik Tedaviye İhtiyacım Var mı?
Ortodontik tedavi ihtiyacınızı sadece diş hekimi veya ortodontist belirleyebilir. Kapsamlı medikal ve dental özgeçmişiniz , ağız ve diş muayenesi , çene modellerinizin oluşturulması ve özel bazı röntgen filmleri ve fotoğrafınızın çekilmesi gibi birçok tanı yöntemini içeren bir muayeneden sonra, ortodontik tedaviye ihtiyacınızın olup olmadığı ve yapılacak tedavinin türü belirlenebilir
- Overbite: üst ön dişler alt ön dişlere göre çok önde konumlanmıştır.
- Underbite: Alt ön dişler üst ön dişlere göre daha önde ya da üst dişler alt dişlere göre daha geride konumlanmıştır.
- Crossbite (çapraz kapanış): Alt ve üst ön dişler üst üste kapanır.
- Openbite (açık kapanış): Alt ve üst ön dişler kapanış sırasında birbiri ile temas etmezler.
- Orta hat kayması: Üst ön dişlerinizin orta hattı alt ön dişlerinizin orta hattı ile çakışmaz.
- Boşluklar: Diş çekimi nedeniyle ya da doğal olarak dişler arasında boşluklar olması.
- Çapraşıklık: Çenelerde dişlerin dizilimi için yeterli yer olmaması.
Ortodontik Tedavi Nasıl Yapılır?
Dişleri hareket ettirmek, kasları ya da çenelerin büyümesini etkilemek amacıyla yapılabilecek tedavi sabit ya da hareketli olabilir. Bu tedaviler dişlere veya çenelere çok hafif kuvvetler uygulanarak yapılır. Probleminizin ciddiyetine göre tedavi şekli belirlenir.
Sabit uygulamalar aşağıdakilerden oluşur:
- Braket takılması: En çok uygulanan yöntem olan braket takılması teller,braketler ve lastikler kullanılarak yapılır. Braketler dişlerin üzerine yapıştırılır, teller ise braketlerden geçirilerek dişlere kuvvet uygulanır. Böylece dişler kademeli olarak hareket ettirilerek düzgün konumlandırılmaları sağlanır. Tedavi birkaç ay ya da birkaç yıl sürebilir ve her ay ayarlamalar yapılarak dişlerdeki düzelmenin istenilen şekilde olması sağlanır. Günümüzde kullanılan braketler, daha hafif ve daha az metal içermektedir. Çocukları motive amacıyla çeşitli reklerde ve yetişkinler için şeffaf olarak üretilmektedir.
- Özel Sabit Uygulamalar: Parmak emme alışkanlığının geçirilmesi için yapılan bu apareyler bantlarla dişe tutturulur. Beslenme sırasında çok rahat olmadıkları için son seçenek olarak kullanılmaları tavsiye edilir.
- Sabit Yer Tutucular: Süt dişlerinin erken kaybedildiği durumlarda, yer tutucu kullanılarak, kalıcı diş çıkıncaya kadar boşluğa doğru diğer dişlerin kayması engellenir.
Hareketli Apareyler ise şunlardır:
- Alignerlar (braketsiz tedavi): Yetişkinler için braket takılarak yapılan sabit tedaviye alternatif olarak dişleri aynı hizaya sokmak amacıyla braketler ve teller olmadığı için birçok ortodontist tarafından tercih edilmektedir. Alignerlar genellikle şeffaf olurlar ve yemek yemek, diş fırçalamak ve diş ipi kullanmak için çıkarılırlar.
- Hareketli Yer Tutucular: Sabit yer tutucularla aynı fonksiyonu görürler. Çenenin üzerine oturan akrilik bir bazdan oluşur ve plastik ya da teller ile belirli dişlerin arasındaki boşluğu doldurur.
- Çeneyi yeniden pozisyonlandırmak için geliştirilmiş apareyler: Splint adı verilen bu aygıtlar alt çeneye ya da üst çeneye yerleştirilirler ve çenenin daha iyi bir pozisyonda kapanmasına yardımcı olurlar. (Temporomandibular eklem) bozukluklarını düzeltmek için de kullanılırlar.
- Lip and cheek bumper: Dişleri geri iten , dudağın ve yanağın dişlerin arasına girmesini engelleyen aygıt. Dudak ve yanak kasları dişler üzerine kuvvet uygulayabilir ve bumperlar bu kuvveti keserler.
- Çene genişletici: Üst çenenin genişlemesini sağlayan bir aygıttır. Damağa oturan plastik bir malzemeden yapılmıştır. Vidalarla uygulanan kuvvet sayesinde damak altındaki kemik hareket ederek açılır.
- Hareketli Pekiştiriciler: Tedavi sona erdikten sonra dişlerin yerini korumak ve eski haline dönmesini engellemek için kullanılan pasif aparey. Biraz modifiye edilerek parmak emme alışkanlığının bırakılması için de kullanılabilir.
- Headgear: Kafanın arkasına yerleştirilen bant ve metal bir telle kafanın ön tarafına bağlanan bir aygıttır. Headgear üst çenenin gelişimini yavaşlatır ve arka dişleri oldukları yerde tutarken ön dişlerin arkaya doğru gitmelerini sağlar.
Ortodonti tedavisine başlanmadan önce ağızdaki tüm çürükler ve dişeti hastalıkları tedavi edilmelidir.
Sabit ortodonti tedavisi veya hareketli ortodonti tedavisi, hangi şekilde olursa olsun, ortodonti tedavisi sırasında ağız hijyenine dikkat edilmelidir. Hareketli ortodonti apareyi kullanılıyorsa, yemeklerden sonra aparey çıkartılıp dişler fırçalanmalıdır. Ortodonti apareyinin hijyenine de aynı oranda özen gösterilmelidir. Sabit ortodonti tedavisinde kullanılan braketler yiyecek artıklarının birikmesi için oldukça uygun bölgelerdir. Bu nedenle, yemeklerden sonra ortodontik diş fırçaları kullanılarak, braketler ve teller arasındaki yiyecek artıkları özenle temizlenmedilir. Ağız hijyenine dikkat edilmezse, ortodonti tedavisi sırasında çürüklerin ve dişeti problemlerinin oluşması kaçınılmazdır.
Ortodonti tedavisi uzun süren bir tedavidir ve aylık kontroller söz konusudur. Bu nedenle kişinin ortodonti tedavisi için istekli olması ve randevularını aksatmaması gerekir.
Herhangi bir şekilde kullanılan ortodonti apareyinde kırılma, kopma veya çıkma meydana geldiğinde, tedavi olumsuz olarak etkilenebileceği için, zaman kaybetmeden ortodonti uzmanına başvurmak gerekir.
Ortodonti tedavisinde pekiştirme tedavisi oldukça önemlidir. Dişlerin aldığı pozisyonu koruyabilmek için pekiştirme tedavisine mutlaka uyulmalıdır.
UZAK DURULACAK YİYECEKELER
Sert Yiyecekler : Buz, Fındık ve Ceviz, Pizza ekmeği, Havuç ve Elma..
Yapışkan Yiyecekler : Sakız, Karamela, Sakızlı Şekerleme, Meyankökü
Şekerli Yiyecekler : Dondurma, Kurabiyeler, Gazoz, Şekerleme
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışarak uygulayınız.
Ortodontik Tedavi Nasıl Yapılır?
Dişleri hareket ettirmek, kasları ya da çenelerin büyümesini etkilemek amacıyla yapılabilecek tedavi sabit ya da hareketli olabilir. Bu tedaviler dişlere veya çenelere çok hafif kuvvetler uygulanarak yapılır. Probleminizin ciddiyetine göre tedavi şekli belirlenir.
Sabit uygulamalar aşağıdakilerden oluşur:
- Braket takılması: En çok uygulanan yöntem olan braket takılması teller,braketler ve lastikler kullanılarak yapılır. Braketler dişlerin üzerine yapıştırılır, teller ise braketlerden geçirilerek dişlere kuvvet uygulanır. Böylece dişler kademeli olarak hareket ettirilerek düzgün konumlandırılmaları sağlanır. Tedavi birkaç ay ya da birkaç yıl sürebilir ve her ay ayarlamalar yapılarak dişlerdeki düzelmenin istenilen şekilde olması sağlanır. Günümüzde kullanılan braketler, daha hafif ve daha az metal içermektedir. Çocukları motive amacıyla çeşitli reklerde ve yetişkinler için şeffaf olarak üretilmektedir.
- Özel Sabit Uygulamalar: Parmak emme alışkanlığının geçirilmesi için yapılan bu apareyler bantlarla dişe tutturulur. Beslenme sırasında çok rahat olmadıkları için son seçenek olarak kullanılmaları tavsiye edilir.
- Sabit Yer Tutucular: Süt dişlerinin erken kaybedildiği durumlarda, yer tutucu kullanılarak, kalıcı diş çıkıncaya kadar boşluğa doğru diğer dişlerin kayması engellenir.
Hareketli Apareyler ise şunlardır:
- Alignerlar (braketsiz tedavi): Yetişkinler için braket takılarak yapılan sabit tedaviye alternatif olarak dişleri aynı hizaya sokmak amacıyla braketler ve teller olmadığı için birçok ortodontist tarafından tercih edilmektedir. Alignerlar genellikle şeffaf olurlar ve yemek yemek, diş fırçalamak ve diş ipi kullanmak için çıkarılırlar.
- Hareketli Yer Tutucular: Sabit yer tutucularla aynı fonksiyonu görürler. Çenenin üzerine oturan akrilik bir bazdan oluşur ve plastik ya da teller ile belirli dişlerin arasındaki boşluğu doldurur.
- Çeneyi yeniden pozisyonlandırmak için geliştirilmiş apareyler: Splint adı verilen bu aygıtlar alt çeneye ya da üst çeneye yerleştirilirler ve çenenin daha iyi bir pozisyonda kapanmasına yardımcı olurlar. (Temporomandibular eklem) bozukluklarını düzeltmek için de kullanılırlar.
- Lip and cheek bumper: Dişleri geri iten , dudağın ve yanağın dişlerin arasına girmesini engelleyen aygıt. Dudak ve yanak kasları dişler üzerine kuvvet uygulayabilir ve bumperlar bu kuvveti keserler.
- Çene genişletici: Üst çenenin genişlemesini sağlayan bir aygıttır. Damağa oturan plastik bir malzemeden yapılmıştır. Vidalarla uygulanan kuvvet sayesinde damak altındaki kemik hareket ederek açılır.
- Hareketli Pekiştiriciler: Tedavi sona erdikten sonra dişlerin yerini korumak ve eski haline dönmesini engellemek için kullanılan pasif aparey. Biraz modifiye edilerek parmak emme alışkanlığının bırakılması için de kullanılabilir.
- Headgear: Kafanın arkasına yerleştirilen bant ve metal bir telle kafanın ön tarafına bağlanan bir aygıttır. Headgear üst çenenin gelişimini yavaşlatır ve arka dişleri oldukları yerde tutarken ön dişlerin arkaya doğru gitmelerini sağlar.
ORTODONTİK TEDAVİDE NELERE DİKKAT EDELİM?
Ortodonti tedavisine başlanmadan önce ağızdaki tüm çürükler ve dişeti hastalıkları tedavi edilmelidir.
Sabit ortodonti tedavisi veya hareketli ortodonti tedavisi, hangi şekilde olursa olsun, ortodonti tedavisi sırasında ağız hijyenine dikkat edilmelidir. Hareketli ortodonti apareyi kullanılıyorsa, yemeklerden sonra aparey çıkartılıp dişler fırçalanmalıdır. Ortodonti apareyinin hijyenine de aynı oranda özen gösterilmelidir. Sabit ortodonti tedavisinde kullanılan braketler yiyecek artıklarının birikmesi için oldukça uygun bölgelerdir. Bu nedenle, yemeklerden sonra ortodontik diş fırçaları kullanılarak, braketler ve teller arasındaki yiyecek artıkları özenle temizlenmedilir. Ağız hijyenine dikkat edilmezse, ortodonti tedavisi sırasında çürüklerin ve dişeti problemlerinin oluşması kaçınılmazdır.
Ortodonti tedavisi uzun süren bir tedavidir ve aylık kontroller söz konusudur. Bu nedenle kişinin ortodonti tedavisi için istekli olması ve randevularını aksatmaması gerekir.
Herhangi bir şekilde kullanılan ortodonti apareyinde kırılma, kopma veya çıkma meydana geldiğinde, tedavi olumsuz olarak etkilenebileceği için, zaman kaybetmeden ortodonti uzmanına başvurmak gerekir.
Ortodonti tedavisinde pekiştirme tedavisi oldukça önemlidir. Dişlerin aldığı pozisyonu koruyabilmek için pekiştirme tedavisine mutlaka uyulmalıdır.
UZAK DURULACAK YİYECEKELER
Sert Yiyecekler : Buz, Fındık ve Ceviz, Pizza ekmeği, Havuç ve Elma vb.
Yapışkan Yiyecekler : Sakız, Karamela, Sakızlı Şekerleme, Meyankökü vb.
Şekerli Yiyecekler : Dondurma, Kurabiyeler, Gazoz, Şekerleme vb.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışarak uygulayınız.
ORTODONTİDE AĞIZ BAKIMI
Ortodontik tedavi gören hastaların dişlerini her yemekten sonra fırçalaması gerekmektedir. Çünkü braketli ağızlarda yemek artıklarının dil ve dudaklar tarafından temizlenmesi mümkün olmaz, mutlaka fırçalamak gerekir. Bu sebepten dolayı fırçanızı ve macununuzu yanınızda taşımanızı önermekteyiz.
• Dişlerinizi her öğünden sonra mutlaka fırçalamalısınız. Diş macunu bulamazsanız bile diş fırçası ile birikintileri uzaklaştırın.
• Yumuşak bir fırçası ya da özel ortodonti fırçası kullanın.
• Tedaviye başladıktan sonra ilk 1 ay ağız gargarası kullanabilirsiniz.
• Fırçanıza fındık büyüklüğünde diş macunu koyun.
° Braket ile diş eti arasını fırçalamak özellikle çok önemlidir. Dişlerinizin ön yüzlerini, arka yüzlerini, çiğneyici yüzlerini bu şekilde temizledikten sonra dilinizi de fırçalayın.
Dişler ayna karşısında, ağız açıkken, alt ve üst dişler ayrı ayrı olacak şekilde, dairesel hareketlerle fırçalanmalıdır. Her dişi fırçanın ucunda tek tek hissederek dairesel hareketlerle fırçalayın ve bir dişe 10 saniye olacak şekilde zaman ayırın.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışarak uygulayınız.
Parmak – Emzik – Biberon Emme
Bebeklerin, en azından ilk dört ay anne sütü ile beslenmeleri ağız çevresindeki yumuşak doku ve kas fonksiyonlarının normal gelişimini sağlayacaktır. Anne sütünün yetersiz olduğu durumlarda fizyolojik başlıklı (damaklı, kesik uçlu) biberon kullanımı gerekir.
Emme fonksiyonu yeni doğmuş çocuklarda iç güdüsel bir harekettir ve 1.5 – 2 yaşına kadar devam eder. Eğer parmak emme alışkanlığı 3 – 6 yaş arasında hala devam ediyosa bu alışkanlık mutlaka giderilmelidir.
Biberonla beslenme ise en fazla 1.5 yaşına kadar devam edebilir Bu alışkanlığın devam etmesi yeni gelişmekte olan kas ve kemik yapıları üzerine basınç uygulayarak dişlerin yer değiştirmesine yol açar. solunum ve çene gelişmesi üzerine olumsuz etki eder. Bu durumda üst ön dişler öne, alt ön dişler ise geriye doğru eğilir, “ V ” şeklinde bir çene kavsi meydana gelir, üst ve alt ön dişler arasında açıklık oluşur. Alışkanlık 4 yaşına kadar bırakılırsa bu açıklık kapanır, tedavinin zamanlaması çok önemlidir.
Çocuk cesaretlendirilerek, ödüllendirilerek pozitif yönlendirilmelidir ama herşeye rağmen bu alışkanlıktan vazgeçememişse bir diş hekimine başvurarak profesyonel yardım alınması gereklidir.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışarak uygulayınız.