|
| HALİTOZİS 3 grupta incelenebilir :
1-) Fizyolojik Halitozis
1-) Fizyolojik Halitozis Uzun süren açlık sonrası yada beslenme alışkanlıklarına bağlı yemeklerden sonra fark edilen ağız kokusudur. Yüksek protein içerikli olan kırmızı et, balık, peynir ve süt ürünleri gibi gıdalarla bakterilerin etkileşimleri sonucunda oluşur. Soğan, sarımsak, baharatlar gibi koku veren yiyecekler, sigara, alkol ve kahve içimi sonrasında da , fizyolojik ağız kokusu oluşabilmektedir. Fizyolojik halitozis, ağız hijyenine dikkat edilerek giderilebilir. Patolojik halitozis kalıcıdır ve alışılagelen ağız hijyeni yöntemleriyle ancak geçici ve kısa süreli düzelmeler sağlanabilir. Bu nedenle, tedavi kokunun kaynağı tesbit edilerek yapılmalıdır. Genellikle ağız içini oluşturan dişler, dişetleri, dil, yutak, yemek borusu, ağız boşluğuna açılan burun, sinüsler, sindirim sistemi hatalıkları, sistemik bazı hastalıklar patolojik halitozise yol açarlar. Patolojik halitozis , %85-%90 ağız içi kaynaklıdır. Temel olarak, ağız boşluğunun durumu ( ağız hijyeni, diş,dişeti yapısı ) ile yakından ilgilidir. Ağız içinde, ağız mukozasından dökülen hücreler, anaerobik bakteriler, tükrük, aminoasitlerin bakteriyel metabolizması sonucunda oluşan metabolitler ve bunların bir bütün olarak oluşturduğu“BİOFİLM” tabakası kokunun ana nedenidir. Ağız içinde bulunan bakteriyel floranın oluşturduğu metabolitler ; VSB ( volatil sülfür bileşikleri ), kısa zincirli yağ asitleri, poliaminler ( kadaverin, putresin, alkol ), fenil bileşikleri ( indol, skatol, piridin ), ketonlar, üre, amonyak içerir. Bu bileşikler içinde ağız kokusunu esas sorumlusu VSB’dir. Volatil ( Uçucu ) Sülfür Bileşikleri ise Hidrojen Sülfit, Metil Merkaptan, Dimetil Sülfit’tir. Ağız içi kaynaklı sebepler çoğunlukla dişeti hastalıkları, diş çürükleri, eski dolgu ve kaplamaların altındaki çürükler, dişler ile dişeti arasında oluşan ceplerdir. Ağız içinde diğer bir sebep ise dil kaynaklı ağız kokusudur. Dilin özellikle arka tarafı tükrükle iyi temizlenemez. Yapısal olarak girintili, çıkıntılı fissürleri ( yarıkları ) olan diller koku açısından yine önemli bir kaynaktır. Diğer ağız kaynaklı sebepler, kronik bademcik iltihapları, bademcikler içine yerleşmiş taşlar, ağız içinde meydana gelen mantar hastalıkları, ağızda yara yapan diğer hastalıkların seyri sırasında da ağız kokusu meydana gelebilir. Yine ağız içinde oluşan benign ve malign tümörlerde gelişebilecek ikincil enfeksiyonlar, nekrotik dokular, kanamalar, gıda artıkları çürüme ve gaz oluşumuna neden olarak ağız kokusuna yol açabilirler. · Ağız kuruluğu, yine ağız kokusu oluşturan en önemli sebeplerdendir. · Ağız kuruluğuna sebep olan tükrük bezi hastalıkları, otoimmun hastalıklar ( Romatoid Artrit, Sjögren sendromu, Sistemik Lupus Eritematozus, Skleroderma ), · Diabetes Mellitus ( Şeker Hastalığı), · Hepatitler, Vitamin Eksiklikleri ( A vit, B12, C vit.), · Menopoz, · Emosyonel stres, · İlaçlar ( kanser ilaçları; kemoterapötikler, antihistaminikler, antidepresanlar, antikolinerjikler, antihipertansifler, diüretikler “idrar söktürücü”, narkotikler ) azalmış tükrük akımına yol açarlar ve ağzın kendi kendini temizleme mekanizması ortadan kalkarak ağız florası gram negatife doğru kayar ve ağız kokusu oluşur. Demir veya çinko eksikliği ağızda kurumayla birlikte mukozada çatlamalara yol açar. Ve bu da gıda ve doku artıklarının tutunmasına ve halitozise katkıda bulunur. Ağız dışı sebeplere gelecek olursak , burun ve sinüsler yine en önemli sebeplerdir. Burun tıkanıklığı olan kişiler, burunda polip yada alerjik rinit nedeniyle burun akıntısı olanlar yine ağız solunumunu sıklıkla tercih ettiklerinden ağızda kuruma; oral hijyeni bozarak halitozise yol açmaktadır. Paranazal sinüs hastalıkları, sinüslerde inflamasyon, infeksiyon ve artmış mukus sekresyonu ile halitozise sebep olabilirler. Burunda, geniz ve gırtlak bölgesindeki yabancı cisimler, ikincil infeksiyonlara ve nefeste kötü kokuya yol açarlar. Kronik akciğer infeksiyonları, bronşiektaziler, bronşitler, akciğer abseleri kötü ağız kokusu sebebi olabilirler. Yine akciğerler metabolik olarak oluşan kötü kokunun da atılma yoludur. Gastrointestinal sistem, çok sık sebep olmamakla birlikte yine de ağız kokusu sebepleri açısından incelenmelidir. Yemek borusu ve yutakta yer alan divrtiküller ( cepler ), gıda artıkları ve bakteriler için ideal bir ortam oluştururlar. Gastroözofageal reflü , mide fıtığı, pilor stenozu, mide içindeki sindirilmiş gıda kokularının ağız yoluyla dışarı çıkmasına neden olabilir. Gastrit ve buna neden olan Helicobacter Pylori, ağızda kötü kokuya neden olan bir diğer etken olarak değerlendirilebilir. 3-) Psikolojik Halitozis ( Halitofobi ) : Olfactory Reference Syndrome Hasta kendinden kaynaklı kötü bir ağız kokusu olduğuna inanır. Bu hayali halitozis, psikiyatrik bir durumdur. Bu bozukluğa çoğu zaman belirgin stres, sosyal fobi , sosyal izolasyon da eşlik eder. Obsesif-kompulsif bozukluklar içinde değerlendirilir.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışarak uygulayınız. |